هەواڵ و بابەتەکانی برنج

برنج، ڕووەکێک کە لە مێژە ڕۆڵی دایکی لە سفرەی ئێرانییەکان و زۆرێک لە وڵاتانی جیهاندا بینیوە. سفرەی بێ ئەم خواردنە وەک ماڵێک وایە دایکی تێدا ئامادە نەبێت. قورمێ سەبزی یان جۆرەکانی تری خواردنی ئێرانی بێ پیلاف لەبەرچاو بگرن. خواردنی ئەم خواردنانە بەبێ برنج تامێکی خۆشی نییە. دەتوانن هەموو شتێک لەبارەی هەواڵی برنج و نرخی ڕۆژانە و شێوازی چێشتلێنان و شێوازی هەڵگرتنی برنج لە بەشی بابەتەکانی “پیشەسازیی پەخشی مووژده” بخوێننەوە.

برنج لە کام وڵات لەدایک بووە؟ 

شوێنی لەدایکبوونی ئەم ڕووەکە چیرۆکێکی ئاڵۆزی هەیە و زانایان تا ئێستاش لە لێکۆڵینەوە و تاقیکردنەوەدان بۆ دۆزینەوەی ئەو وڵاتەی کە ئەم ڕووەکە تامدارەی ماڵی کردووە. بەپێی لێکۆڵینەوەکانی ئەم دواییە زاناکان بۆیان دەرکەوتووە کە دوو جۆری سەرەکی ئەم ڕووەکە، جاپۆنیکا و ئیندیکا، باپیرەیەکی بۆماوەیی هاوبەشیان هەیە کە بە کێوی گەشەیان کردووە.
هەندێک لە زاناکان بۆیان دەرکەوتووە کە برنج لە هیندستان لە دەوروبەری ساڵی 5000 پێش زایین ماڵی کراوە. لێکۆڵینەوەکانی هەندێک زانای تر دەریدەخەن کە لە دەوروبەری ساڵی 3000 پێش زایین ئیمپراتۆری چین ئەم ڕووەکی بۆ گەلەکەی خۆماڵی کردووە.

ئاڵۆزییەکی زۆر لە بنەچەی ئەم خواردنە بەنرخەدا هەیە، بەڵام هەموو زاناکان لەسەر یەک تیۆری کۆکن. ئەو برنجە لە ئاسیا دۆزرایەوە و دواتر لەلایەن بازرگان و گەشتیارانەوە هێنرایە ئەوروپا و دواتر بۆ ئەمریکا.

ئایا شوێنی لەدایک بوونی برنج لە باشووری ئێرانە یان باکووری ئێران؟ 

بە پێی بەڵگەنامە و شیعری شاعیرانی ئێران، بەشێک لە مێژوونووسان پێیان وایە لە سەردەمی ساسانییەکان برنج هێنراوە بۆ باکووری ئێران. دەڵێن دەشتی گیلان لانکەی چاندنە لە ئێراندا. بەڵام هەندێک لە مێژوونووسان بەڵگەنامەی هاوەڵانی ئەسکەندەریان لە کاتی هێرشکردنە سەر پێرسپۆلیس دۆزیوەتەوە. لەم بەڵگەنامانەدا باس لەوە دەکرێت کە لە سوزا و بابل چێنراوە. سەرەڕای ئەوەش دەتوانین بەو ئەنجامە بگەین کە شوێنی لەدایکبوونی لە باشووری ڕۆژئاوای ئێران و لە سەردەمی هەخامەنییەکاندایە.

هۆکاری بەردەوامبوونی لە ڕابردووەوە تا ئێستا لە ژەمە سەرەکییەکان 

نزیکەی هەموو جیهان ئاشنای ئەم خواردنەن. هەندێک وڵات بەرهەمهێنەرن و هەندێک وڵات لە ڕێگەی هاوردەکردنەوە ئاشنای ئەم دانەوێڵە بوون. بێگومان کەم کەس ئاشنای هەواڵی برنج بێت. بەڵام ئەو پرسیارەی لێرەدا دێتە ئاراوە ئەوەیە بۆچی ئەم دانەوێڵە خواردنە لە هەزاران ساڵ پێش زایینەوە بوونی خۆی لە ژەمە سەرەکییەکاندا پاراستووە؟

دەکرێ بڵێین دانەوێڵەی وەک گەنمەشامی و گەنم بە هۆی تێربوون و هەرزانی نرخەکانیانەوە هەمیشە جێگەی خۆیان لە نێو خواردنی ڕۆژانەی خەڵکدا پاراستووە.
هۆکاری تریش هەیە بۆ پشتبەستنی زیاتر لە نیوەی خەڵکی جیهان بەم خواردنە، وەک:

• گەورەیی ئەم تۆوە خواردنە دوای کوڵاندن
• چێشت لێنانێکی خێرا و ئاسان بە کەمترین ئاسانکاری، چ لە ماڵەوە و چ لە سروشت و چ لە دەرەوەی ماڵەوە
• بێ کۆلیسترۆڵ و چەوری و باشە بۆ تەندروستی (بێگومان ئەگەر بە شێوازی تەندروست بکوڵێنرێت)
• خۆپاراستن لە قەڵەوی (دیسانەوە بە مەرجی چێشت لێنانێکی دروست و تەندروست)
• بەسوودە بۆ تووشبووانی IBS
• کۆنتڕۆڵکردنی میتابۆلیزمی لەش
• خۆپاراستن لە نەخۆشی ئەلزەهایمەر

وە چەندین تایبەتمەندی تر کە بە وردی باسی دەکەین دەربارەی هەریەک لە سوودەکانی ئەم تۆوە بە تامە لەم بابەتانەی خوارەوە.

زانیاری دەربارەی زیانەکانی برنج

هەر خۆراکێک بە زیادەڕۆیی بخورێت، تایبەتمەندییە سودبەخشەکانی لەدەست دەدات. بۆیە هەوڵبدە هاوسەنگییەک لە بەکارهێنانیدا بپارێزیت. جگە لەوەش ئەم دانەوێڵەیە یەکێکە لە سەرچاوە گەورەکانی هەڵمژینی ئارسنیک. ئارسنیک ژەهرێکە دەبێتە هۆی ژەهراوی بوون و لە درێژخایەندا دەبێتە هۆی لەدەستدانی فێربوون و نەخۆشی ئەلزەهایمەر. بەکارهێنانی ژەهر و ژەهری کیمیایی بۆ ڕزگاربوون لە زیانبەخشەکانی ڕووەک دەبێتە هۆی ئەوەی کە ئارسنیک بچێتە ناو ڕووەکەکانەوە.

ئەمڕۆ ژەهری کیمیایی بۆ نەهێشتنی ئافات و مێروو و مێرووەکان بەکاردەهێنرێت. هەروەها پێوانەی کیمیایی بەکاردەهێنن بۆ گەشەکردنی باشتر و خێراتری ڕووەکەکان و بەرهەمهێنانی زیاتر. لەگەڵ ئەمەشدا خێرایی بەرهەمهێنان زیاد دەکات و ئەو گرفتانەی بەهۆی بوونی ئافاتەکانەوە دروست دەبن نامێنن، بەڵام دەبێتە هۆی گواستنەوەی ئەو ژەهرانە بۆ ڕووەکەکە و بەرهەمەکانی.

ئەگەر ئەم ڕووەکە خواردن و بەنرخە بەبێ بەکارهێنانی ژەهری کیمیایی گەشە بکات و بە شێوەیەکی ئۆرگانیک بەرهەم بهێنرێت، ئەوا سوودە تەندروستییەکانی زیاتر دەبێت. بۆیە لەکاتی کڕینی برنج دڵنیابە لەوەی کە هێمای تەندروستی سێو لەسەر بەرهەمەکە دانراوە. پیشەسازی پەخشی مەجدە یەکێکە لەو دابەشکەرانەی کە بەرهەمەکانیان ژەهری کیمیایی تێدا نییە.

پۆلێنبەندییە جیهانییەکانی برنج

یەکێک لە شتە سەرنجڕاکێشەکانی هەواڵی برنج پۆلێنکردنیەتی. کە دەکەونە پۆلی جیاوازەوە. لە ڕووی ڕەنگ و قەبارە و شێوە و جۆری چاندن و…
ئەوەی لە ئاستی جیهانیدا ناسراوە دوو پۆلی سەرەکی ئیندیکا و جاپۆنیکایە. جۆرەکانی جاپۆنیکا دەوڵەمەندن بە نیشاستە و بەزۆری لەکاتی کوڵاندندا چەسپاو دەبن. ناوبانگ و ناوبانگی جۆرەکانی ئیندیکا بەهۆی بۆن و تام و چێژیانەوەیە. پۆلێنکردنێکی تر بۆ ئەم ڕووەکە بە پشت بەستن بە قەبارەی تۆوەکانی. ئەم قەبارەیانە دەکەونە ٣ پۆلی سەرەکی: دانەوێڵەی درێژ، مامناوەند و کورت. 

سەرچاوە و ڕەگەزی برنجی ئێرانی 

ڕەگی برنجی ئێرانی لە ڕەگەزی ئیندیکایە و بە گشتی دانەوێڵەی درێژ و مامناوەندە. لە باکور تۆوی سووری ئەم ڕووەکە دەدۆزرێتەوە، کە لە ڕابردوودا لەلایەن دانیشتوانی باکوری ئێرانەوە بەکارهێنراون، بەڵام بەهۆی ڕەقبوونی تۆوەکەی دوای کوڵاندن، وردە وردە لەسەر مێزەکان دەرهێنراون. پۆلێنکردنی ئەم ڕووەکە بۆنخۆشە لە ئێراندا زۆر فراوانە، بەڵام بە گشتی لە ڕووی ڕەنگەوە لە سێ بەشدا دانراوە: سپی، قاوەیی و سوور.

جۆرەکانی برنجی ئێرانی 

تارەم، هاشمی، سەدری، کازمی، ئەنباربۆ، ئەمیری، سێنگجۆ، پار-ڕەحان، نێدا، فەجر، سێپیدرود، شەفەق، کلکی ڕەش، کام فیروز و هتد، و سەدان جۆری دیکەی ئەم دانەوێڵە خواردنە بەشێکن لە خواردنەکانی… ئێرانییەکان.. بە سەرەکی دادەنرێت. پیشەسازی پەخشی هەواڵ بەرهەمەکانی لە جۆرەکانی هاشمی، تارەم، بینام، نێدا، فەجر و هتد هەڵبژاردووە بۆ ئەوەی جۆراوجۆری بەرهەمەکان بۆ سەلیقەی جیاواز لەبەرچاو بگرن.

زانیاری لەسەر چۆنیەتی هەڵگرتنی برنج 

لەوانەیە کۆترە برنجەکەت بینیبێت. یەکێک لە کێشەکانی پاراستنی ئەم ماددە خۆراکییە، تووشبوون بە ئافات و کۆترە. شوێنی گەرم و شێدار شوێنی باشن بۆ گەشەکردنی ئەم ئافاتانە. هەوڵبدە شوێنی وشک و فێنک بەکاربهێنیت بۆ هەڵگرتنی ئەم تۆوە بەتامە. ئەگەر شوێنێکی گونجاوت نییە بۆ هەڵگرتنی لە کۆگا یان لە ماڵەوە، ئەوا فێڵەکان بەکاربهێنە بۆ وشککردنەوە و ساردکردنەوەی شوێنی هەڵگرتنەکە.

بۆ نموونە ئەو ڕووەکانە بەکاربهێنە کە سروشتێکی گەرمیان لە جانتاکەتدا هەیە. چەند مێخەکێک سیر یان مێخەک بخەرە ناو کیسەکەوە یان پارچەیەکی کانزا یان ئاسن وەک بزمارێک بخەرە ناو دەفری هەڵگرتنەکە. خوێ بەکاربهێنە بۆ هەڵمژینی شێ و بڕێک خوێ بخەرە ناو کیسەکەوە. دەتوانن زانیاری لەسەر هەڵگرتنی برنج لە بابەتەکانی پیشەسازی پەخشی هەواڵدا ببینن.

جۆری ئەو کیسە یان دەفرەی کە ئەم دانەوێڵەیە تێیدا هەڵدەگریت زۆر گرنگە و دەتوانێت ببێتە هۆی مانەوە یان تێکچوونی.
هەوڵبدە کیسی پەتۆ بەکاربهێنیت چونکە شێ هەڵدەمژێت و تامەکەی ناگۆڕێت. لە ئەنجامدا دەتوانیت ئەم تۆوە خواردنە بۆ ماوەیەکی زیاتر هەڵبگریت. کیسی پلاستیکی بە گشتی بۆنەکەی دەگۆڕێت. هەروەها ئەو دەفرە پلاستیکیانەی کە بە باشی مۆر نەکراون دەبنە هۆی دروستبوونی کرم.

کێڵگەی برنج شوێنێکە کە یەکێک لە ڕووەکە بەسوودەکان تێیدا گەشە دەکات 

کاتێک وشەی کێڵگەی برنج دەبیستین، دیمەنێکی سەوزی پڕ لە قوڕمان بۆ دەردەکەوێت. بەڵام کێڵگەی برنج لە ناوچە جیاجیاکانی ئێران و جیهان شێوە و وێنەی جیاوازیان هەیە. کێڵگەی برنج ئەو شوێنەیە کە برنج لێی دەچێنرێت. کێڵگەکانی برنج لە باکوری وڵات زیاتر لە شوێنەکانی تر بەناوبانگتر بوون. لە باکوور بە گشتی بە دوو قۆناغ دەچێنرێت کە پێی دەوترێت چاندن. لە قۆناغی یەکەمی چاندندا تۆوەکان لە زەوی گەنجینەکاندا دەچێنرێن دوای ڕواندنەوە. (بە گشتی بەرهەمی ساڵی پێشوو بە شێوەی برنج دەهێڵنەوە بۆ ئەوەی ساڵی داهاتوو بتوانن وەک تۆو بەکاری بهێنن)

لە قۆناغی دووەمی چاندندا، تۆوی سەوز کە پێی دەوترێت نەمام، بە لێهاتوویی لە زەوی گەنجینەکان جیا دەکرێنەوە و لە خاکی سەرەکیدا دەچێنرێن. لە بەشی هەواڵ و بابەتەکاندا، چۆنیەتی چاندنی برنج، بە وردی دەربارەی چاندنی برنج بخوێنەرەوە.

چاندنی ڕاستەوخۆ یەکێکی ترە لەو شێوازانەی کە لە ئێران و بە تایبەت لە ناوچەکانی باکووردا باو نییە. لە شێوازی چاندنی ڕاستەوخۆدا تۆوی ڕواوە لە زەوی سەرەکیدا دەڕژێنرێت. زەوی پێشتر لە ئاودا نوقم بووە کە پێی دەوترێت لافاو. یان تۆوی جووتبوو دەخەنە ناو ئەو کونانەی کە هەڵیانکەندووە، لەم شێوازەدا ئاوی کەمتر بەکاردەهێنرێت و بە شێوازی وشکیش ناودەبرێت. لەم شێوازەدا ژمارەیەکی کەمتر لە پۆلەکان بەرهەم دەهێنرێن و بەرهەمەکە کەمترە لە شێوازی تۆوکردن. بەردەوامی ئەم بابەتە لە بەشی هەواڵی برنج بخوێنەرەوە.

وڵاتانی تر بە گشتی شێوازی وشک و نیمچە وشک بۆ چاندنی برنج بەکاردەهێنن 

بەکارهێنانی زۆری ئاو لە چاندنی برنج بە شێوازی نەمام و لافاو نیگەرانی زۆرێک لە وڵاتان. جووتیارانی وڵاتانی دیکە بەدوای کەمکردنەوەی بەکارهێنانی وزەدان و هەوڵیان داوە لە ڕێگەی چەندین لێکۆڵینەوەوە شێوازی وشک و نیمچە وشک پەرەپێبدەن. جگە لە کەمکردنەوەی بەکارهێنانی ئاو و وزە، ئەم شێوازانە کارایی بەرهەمەکانیان زیاد کردووە. هەر لەبەر ئەم هۆکارە لە هەندێک وڵاتدا نرخی ئەم بەرهەمە هەرزانتر بووە. لە ئێران لێکۆڵینەوە لەو بوارەدا کراوە، بەڵام هێشتا جێبەجێ نەکراوە.

زۆربەی بەرهەمهێنەران و جووتیاران فرۆشیار نین 

لە ئێراندا ناوەندکاران هەمیشە برنج دەکڕن و دەیفرۆشن و جووتیارانیش ڕاستەوخۆ بەرهەمەکانیان بە بەکاربەران نافرۆشن. جووتیاران بەهۆی زۆری کارکردن لە کێڵگەکاندا کاتێکی پێویستیان نییە بۆ فرۆشتن و دابینکردنی بەرهەمەکانیان. دروێنەکردن کاتێکی زۆری لە جووتیاران دەوێت، دوای دروێنەکردن، برنجەکە دەبرێت بۆ کارگەکانی برنج. لەوێ دوای جیاکردنەوەی چینە جیاوازەکان وەک تۆوی قاوەیی یان سپی بەرهەم دێت. لەگەڵمان بمێنەرەوە لەگەڵ زانیاری برنج.

پاشان قۆناغی پاککردنەوە… جووتیاران هەوڵدەدەن لە قۆناغی یەکەمدا لە خولی بەرهەمهێنان دەربچن و کارەکە بۆ ناوەندەکان جێبهێڵن. پیشەسازی پەخشی موجدە یەکێکە لەو کەمترین دابەشکەرانەی کە بەرهەمەکانی بە نرخێکی زۆر گونجاو بۆ بەکاربەران دابین دەکات بۆ ئەوەی بتوانن هەموو جۆرە برنجێک بە شێوەی ئۆنلاین و چ بە شێوەی کەسی بکڕن. بەرهەمەکانی خۆراکی مەجدە بە شێوەیەکی پاکوخاوێنی پاکەت کراون. ئەم پاکەتانە بە کیسی ٥ کیلۆ و ١٠ کیلۆ دەفرۆشرێن.

ئامۆژگاری پێش کڕینی برنج 

ئەم بابەتە خواردنە هەموو ڕۆژێک لەسەر مێزی نانخواردن دەبینرێت. وە دەکرێ بڵێین ئێرانییەکان بەشێکی دانەبڕاون لە مێزەکانی ئێمە. بۆ کڕینی پێویستە ڕەچاوی هەندێک خاڵ بکرێت بۆ ئەوەی هەمیشە خواردنی تەندروست و بەتاممان هەبێت. لەبەر ئەوەی ئەم بەرهەمە بەگشتی ڕۆژانە بەکاردەهێنرێت، بەڕێژەیەکی زۆر دەکڕدرێت. ئەگەر زیاتر لە کیلۆیەک دەکڕی، پێویستە گرنگی بەوە بدەیت کە تۆوەکان شێدار نین، واتە بە باشی و بە باشی وشککراونەتەوە. تۆوی تەڕ زەمینەیەکی تەواو بۆ زاوزێکردن بۆ ئافاتەکان دروست دەکات. بەرهەمە تازەکان بەزۆری تەڕن، بۆیە لەکاتی بازاڕکردندا هەوڵبدە جۆری کۆنەکە بەدەستبهێنیت.

تۆوی یەکسان هەڵبژێرە. بەرهەمێکی خوازراوە ئەگەر هەموو تۆوەکانی درێژ بن یان هەموویان کورت یان مامناوەند بن. ئەگەر تێکەڵەیەک بوو لە چەند جۆرێک، مەیکڕن.
هەوڵبدە لەکاتی هەوڵدان چەند تۆوێک بە ددانەکانت ورد بکەیتەوە. ئەگەر بە ئاسانی شکا مەیکڕە چونکە کوالێتی باشەکەی پتەو و بە ئاسانی ناشکێت.
مشتێک تۆوەکە وەربگرە و بیخە سەری و هەست بە بۆن و بۆنەکەی دەکەیت. بەم فێڵە سەرنجڕاکێشە دەتوانیت کوالیتییەکەی لە ڕووی تامەوە تاقی بکەیتەوە.
دەتوانن ئامۆژگاری زیاتر سەبارەت بە هەواڵ و زانیاری لەسەر کڕینی برنج لە بابەتەکانی داهاتووی پیشەسازی پەخشی هەواڵ بخوێننەوە.

کۆتر و کرمەکانی لاببە 

چی دەکەیت کاتێک دەچیتە ئەو کابینە و ڕەفەی کە دانەوێڵەکانت تێدا هەڵدەگریت و تووشی بوونەوەری بچووک دەبیتەوە لەناو دەفرەکە یان کیسەکەدا؟
هیوادارین نەڵێن لەسەر سینییەک بڵاوم کردەوە و خستمە بەر خۆر بۆ ئەوەی مێشوولە بکوژم…
ئەم تۆو سپی و چەوساوانەی کە لەلایەن ئافاتەکانەوە هێرشیان کراوەتە سەر، لە ژێر تیشکی ڕاستەوخۆی خۆردا دەشکێن. کاتێک تۆوی ئەم ڕووەکە بەر ڕووناکی ڕاستەوخۆ دەکەوێت، نیشاستەەکەیان دەست دەکات بە دروستکردن و ڕێژەکەی لە تۆوەکاندا زیاد دەکات. لە ئەنجامدا لە کاتی چێشت لێناندا نیشاستەی زیاتریان دەبێت و دەبێتە هۆی لێکچوون و پیلافەکەت پێی دەوترێت “شافێت”.

باشتر وایە لەم مێرووانە ڕزگارمان بێت کە بڕبڕەی پشتیان هەیە و لە مێروولە دەچن
برنجەکە لەناو سینییەک یان لەسەر قوماشێک بڵاوبکەرەوە و بیخە سەر سێبەر، دوور لە تیشکی ڕاستەوخۆی خۆر. دەتوانیت پانکە بەکاربهێنیت. ئەم مێرووانە لەبەردەم تۆوەکاندا سووکترن و بای پانکە دەتوانێت بیانجوڵێنێت و لە تۆوەکان جیایان بکاتەوە.
دوای لابردنی مێروو و کرمەکان خوێ بڕێژە سەر تۆوەکە و بیخە ناو کیسەیەکی قوماشەوە. ئەگەر لەناو کیسەکاندا ئۆکسجین مژە بەکاربهێنیت، تەنانەت دەتوانیت ئەم تۆوە خواردنە بە تامانە بۆ ماوەی ١٥ ساڵ یان زیاتر هەڵبگریت.

برنج لە جاران ئاسانتر بکوڵێنە 

پیلافی بەتام بە تامی ئێرانی ڕەسەن دەتوانێت هەست بە برسێتی بکەین. پێدەچێت چێشتلێنان لە پیلاف کارێکی سادە بێت، بەڵام کاتێک دەست دەکەیت بە کوڵاندنی، تێدەگەیت چ فێڵێکی ورد دەتوانێت یارمەتی بدات باشتر بکوڵێت.
دەتوانیت بە شێوەیەکی سادە پیلافەکە بکوڵێنیت، یان وەکو ڕوپۆشێک یان وەکو شۆردن. لە وڵاتانی دیکەدا ئەم تۆوە خواردنە بە گشتی وەک “کته” دەکوڵێنرێت.

کوڵاندنی برنجی سادە لە وڵاتانی تر 

چێشت لێنانی کەتێ زۆر بەناوبانگە چونکە خێرا و سادەیە. کێتێ لەسەر سۆبەی غاز، فڕن، مایکرۆوەیڤ یان برنج کوڵاو دەکوڵێنرێت. پێویستە تۆوی ئەم ڕووەکە پێش خواردنی بشۆرێت بۆ ئەوەی پیسی یان خوێی زیادە بشۆردرێت. لە شێوازی لێنانی کەیت لەسەر سۆپای غاز، تۆوی شۆردراوەکە دەڕژێتە ناو مەنجەڵێک یان دەفرێکەوە و بۆ هەر کوپێک برنج، کوپێک ئاو دەڕژێتە ناو کوپەکەوە. پاشان وازیان لێدەهێنن بکوڵێت، دوای ئەوەی دەکوڵێت، دەیخەنە ناو دەفرەکەوە و بڵێسەی سۆپاکە کەم دەکەنەوە. نزیکەی ١٥ بۆ ٢٠ خولەکی دەوێت تا دەکوڵێت.
لە بابەتەکانی برنج و هەواڵەکانی پیشەسازی پەخشی مووژدەدا دەتوانن شێوازەکانی تری لێنانی کەتەحی سادە ببینن.

پیلاف بە شێوازی فارسی 

وەک لە سەرەوە ئاماژەمان پێدا، پێویستە تۆوی سپی و بۆنخۆش پێش خواردنی بشۆرێت. لەکاتی شۆردندا ئاگاداربە زۆر تێکی ​​بدەیت چونکە تۆوەکەی دەشکێت و لە ئەنجامدا لە کاتی کوڵاندنی برنجدا یەک دەستت نابێت.
دەفرێکی ئاو بخەرە سەر بڵێسەی ئاگرەکە و نیوەی ئاوەکە بڕێژە ناوی. کاتێک ئاوەکە کوڵاوە تۆوەکەی تێبکە و با تۆوەکە لە دۆخی ڕەقبوون دەربچێت. کاتێک تۆوەکەی نەرم بوو بیشۆ. ئەو خاڵەی لێرەدا پێویستە سەرنجی بدەیت ئەوەیە کە نابێت تۆوەکە ورد بکرێت یان زۆر بکوڵێنرێت چونکە دەبێتە هۆی چەسپاوی پیلافەکەت و چەسپاوی.

دوای شۆردن مەنجەڵێک بخەرە سەر بڵێسەی غازەکە و کەمێک ڕۆن بخەرە بنی مەنجەڵەکەوە. ئەگەر دەتەوێت پەتاتە یان نان لە بنی مەنجەڵەکەدا هەبێت، پەتاتەیەک وەربگرە و بە باشی بیشۆ. پاشان بیکە بە ئەڵقە، هەوڵبدە ئەڵقەکان بە تەنکی ببڕیت بۆ ئەوەی بە باشی بکوڵێت. ئەڵقەی پەتاتە لەسەر بنی قاپەکە ڕێکبخە و پاشان برنجی شۆردراوەکە بڕێژە سەر پەتاتەکە. دەتوانیت لەم قۆناغەدا هەندێک زەعفەرانی تواوەی لەسەر بڕێژیت.

ئەگەر پیلافێکی تامدارتر و قەڵەوترت دەوێت، بڕێک زەیتی تێبکە. بە کەوچکێک چەند کونێک لەسەر ڕووی دروست بکە تا هەڵمەکە بگاتە سەرەوەی پیلافەکەت و خێراتر و ئاسانتر لێی بکێشێت. لەم قۆناغەدا کترییەکە بخەرە سەر قاپەکەی مەنجەڵەکە و قاپەکەی قاپەکە بەجێبهێڵە. بڵێسەی ئاگرەکە کەم بکەرەوە و با نزیکەی ٣٠ بۆ ٤٠ خولەک بکوڵێت.

زانیاری لەسەر دیزاینی برنج هەبێت 

لەهەموو ئاهەنگ و کۆبوونەوەکاندا یەکەم شت کە سەرنجی خەڵکی لەسەر سفرەکە ڕادەکێشێت ڕازاندنەوەی خواردنە بەشێوە و بیرۆکەی جیاواز، جگە لە هاندان و زیادکردنی ئارەزووی ئازیزانت، ڕازاندنەوەی خواردنەکە دەبێتە هۆی جوانترکردنی مێزەکە. بورنێج یەکێکە لە خواردنە سەرەکی و زۆرەکانی سەر مێزەکە، وە ڕازاندنەوەی بە گشتی کارێکی زۆر سادەیە و پێویستی بە کاتێکی زۆر نییە، بەڵام ئەم کارە وا دەکات مێزەکانت پڕ بێت لە ڕەنگ و جلیز و کاریگەرییەکی جوان بە مێزەکەت دەبەخشێت.

بۆ ڕازاندنەوەی پیلافی مەجلیسی چەندین ڕێگەی جۆراوجۆر هەیە. زۆربەی خانمان پیلافەکەیان بە زەعفەران و باربێری دەڕازێننەوە، کە ئەمە جگە لە جوانییەکەی، تامێکی باش و ئایدیاڵیش بە پیلافەکە دەبەخشێت، جگە لەوەش دەتوانیت هەموو جۆرە ڕەنگێکی خۆراکی سروشتی ئامادەبکەیت بە بەکارهێنانی پێکهاتەی خۆراکی جیاواز، بۆ ڕازاندنەوە بەکاردێت. هەروەها لەم سەردەمەدا هەموو جۆرە قاڵبێک بە شێوەی جۆراوجۆر بەردەستە بۆ ڕازاندنەوەی پیلو. لەم بەشەی خوارەوەدا کورتەیەک ڕوونکردنەوەیەک لەسەر ئەم قاڵبانە دەدەین، و دەتوانن تەواوی بابەتەکانی دیزاین و ڕازاندنەوە لێرە ببینن.

ڕازاندنەوەی برنج بە بەکارهێنانی قاڵبی ئامادەکراو 

چەندین قاڵبی جوان و هەمەچەشن بە دیزاینی جیاواز وەک گوڵ و دڵ و ئەستێرە و هتد لە بازاڕدا بەردەستە، کە زۆرتر لەمڕۆدا بەکاردەهێنرێن، وە یەکێک لە بیرۆکەکانی ڕازاندنەوەی برنج بۆ ئەو ئاهەنگانەیە کە کەسانی کەمتریان تێدایە، کە مێزەکە It دروستی دەکات تۆ زۆر سەرنجڕاکێشیت.

هەواڵی برنجی تایبەتمەند 

بلۆگێکی تایبەتمەند لە مووژده و زانیاری برنج لە پیشەسازی پەخشی هەواڵ بە پێشکەشکردنی چەندین بابەتی هەواڵ و چێشت لێنان و زانیاری سەرنجڕاکێش لەسەر برنجی کەناتۆن. بۆ وەڵامدانەوەی پرسیارەکانتان و دابینکردنی زانیارییە چەندین ساڵەمان بۆتان.

• قۆناغەکانی بەرهەمهێنان و چاندن
• جیاوازی نێوان برنجی بەرهەمی یەکەم و بەرهەمی دووەم چییە؟
• دونۆج چییە؟
• بەرهەمی کەم و بەرهەمی بەرز چییە؟
• جیاوازی برنجی سپی و قاوەیی چییە؟ چ تایبەتمەندییەکی هەیە؟
• نیوە دانەوێڵە، پاربۆیل، ناپاربۆیل، توێکڵدار چییە؟
• کام برنجی ئێرانی باشترە؟
• ئایا برنجی ئێرانی یان بیانی باشترە؟
• لەسەر چ بنەمایەک نرخی برنجی هیندستان دیاری دەکرێت؟
• ئامۆژگارییەکانی هەڵگرتنی برنجی کاڵی ئێرانی چین؟
• کۆترە برنج چییە و چۆن دەتوانرێت ڕێگری لێبکرێت؟
• شێوازی لێنانی ئاوی برنج و کاتێ لەگەڵ برنجی بیانی و ئێرانی چییە؟
• تایبەتمەندیەکانی ئاوی برنج چین؟

هەواڵی برنج پیشەسازی دابەشکردنی مووژدە

بە خوێندنەوەی بابەتەکانی برنجی موجدە فود، دەبیتە شارەزای پیشەیی لە کڕین و دەستنیشانکردنی جۆرەکانی برنج. هه ڕوه ها به وروژاندنی پرسیاره کانتان ده توانن که ڵک وه ڕگرتن له بۆچوونی شاره زایانی ئێمه و ئه گه ڕ ویستتان ده توانن یه کێک له هاوپیشه کانمان بن له هه موو ئێران.

ڕەنگە بۆت سەرنجڕاکێش بێت کە بزانیت دەربارەی مێژووی برنج و چارەنووسی ئەم ڕووەکە بەناوبانگە.

1. تایبەتمەندیەکانی برنج
2. چۆنێتی پاراستنی بە شێوەیەکی دروست
3. کڕینی برنجی هیندی بەکۆمەڵ
4. برنجی سایل ١١٢١ چییە؟
5. سوپەر بەسمەتی پاکستان و جیاوازییەکەی لەگەڵ برنجی تری ئێرانی و بیانی

هەموو ئامۆژگاری و ڕاستییەکانی پەیوەست بەم ڕووەکە بە تام و بەسوودە لە بلۆگی پیشەسازی پەخشی هەواڵ بخوێنەرەوە و بۆچوونەکانت لەگەڵ ئێمەدا بەیەکەوە باس بکە. بۆ ئەوەی بتوانین سوود لەو خاڵانەی لە بابەتەکاندا وتوتانە و ناوەڕۆکی بەنرخ پێشکەش بە ئێوەی ئازیز بکەین.

هەواڵ دەربارەی برنج 

ئێمە لەگەڵ ئێوەین ئازیزان بۆ ئەوەی نرخی ڕۆژانە و هەواڵی ئێران و جیهان سەبارەت بە برنج لەگەڵ ئێوەدا بەشی بکەین. بۆیە هەر ئێستا پەیوەندیمان پێوە بکەن یان لەڕێگەی واتسئەپەوە پرسیارەکانتان لە شارەزاکانمان بپرسن.